Γιάννης Λάμαρης: "Εμπεριέχει έναν τεράστιο μηχανισμό γοητείας η γραφή, για όποιον αποφασίσει να ασχοληθεί σοβαρά μαζί της."

Σας επέλεξε η γραφή ή την επιλέξατε; Με ποιο κόστος;

Δεδομένου ότι η πιο πλούσια γλώσσα στον κόσμο, η ελληνική - κατ επέκταση και η γραφή της- αναβλύζει απ' το βάθος των αιώνων παντού, σχεδόν σε κάθε πολιτισμό, η επιλογή της γραφής βρίσκεται συνεχώς σε μια σχέση αλληλεπίδρασης. Πότε προπορεύεται και πότε ακολουθεί πιστά τον γράφοντα σε συγκροτημένες σκέψεις. Εμπεριέχει έναν τεράστιο μηχανισμό γοητείας η γραφή, όπως και μια έξαψη της ευαισθησίας, για όποιον αποφασίσει να ασχοληθεί σοβαρά μαζί της. Μισοσυνείδητα ή ασυνείδητα, ξεπερνάει την ανθρώπινη ύπαρξη, αφού προπορεύεται με όρους εξέλιξης. Την ξεπερνάει αλλά την αναζωογονεί κιόλας!

Το κόστος για όποιον αποφασίζει να γράψει, περνάει αν θέλετε μέσα από συγκοινωνούντα δοχεία. Στη μια πλευρά, νιώθει κάποιος ως κομπάρσος στο σκοτεινό μελόδραμα της ιστορίας, ενώ στην άλλη βρίσκει ένα μείγμα δημιουργικότητας και αυτοσχεδιασμού. Κάπως έτσι, αναπτύσσοντας δηλαδή ένα σύστημα πνευματικής στάθμης, -μέσα στο οποίο υπάρχει η εννοιολογική οργάνωση- μπορεί κανείς να φιλτράρει μια νέα πηγή δύναμης. Επομένως η ιδεολογία, η νοημοσύνη, η συνοχή και πάνω απ όλα η ευπρέπεια έχουν όλο και μεγαλύτερη θέση στο μοντέλο της προσωπικής και κοινωνικής ανάπτυξης.

Υπήρξε κάποιο πρόσωπο της ζωής σας το όποιο να έπαιξε ενεργό ρόλο στην ενασχόλησή σας με την γραφή;

Εκμεταλλεύτηκα πολλές αναμνήσεις με πρόσωπα και καταστάσεις. Άλλες αναμειγνύονται με κάποιες φαντασιώσεις, δημιουργώντας αμφιβολίες ως προς ότι χωρίζει τις μεν απ τις δε. Ίσως ανάμεσα στις αλήθειες με τα πρόσωπα να παρεισφρέουν και ορισμένοι μύθοι. Αν αφεθώ να παρασυρθώ σε μια γρήγορη, απλοϊκή απάντηση στο ερώτημα σας, τότε θα έλεγα πως ο εγκλεισμός του θείου μου ως καλόγερου στο Άγιο Όρος, συνέβαλε καθοριστικά στην ενασχόληση μου με τη γραφή. 

Τι σημαίνει για εσάς έμπνευση;

Για εμένα έμπνευση είναι η απρόσμενη, η ξαφνική γέννηση μιας ιδέας, χωρίς να παρεμβαίνει αναγκαστικά η θέληση. Υπάρχουν ερεθίσματα στη συνείδηση, κουμπιά παρακίνησης αν θέλετε τα οποία λειτουργούν κάπως αυτόνομα. Το να εμπνέω σημαίνει ότι προκαλώ τη γέννηση μιας ποιητικής, καλλιτεχνικής ή επιστημονικής σύλληψης. Άρα, η έμπνευση είναι μια παρακίνηση, μια προτροπή.

Υπάρχει κάποιο στοιχείο του χαρακτήρα σας που δυσκολεύει τη γραφή σας;

Σίγουρα υπάρχουν για τον καθένα νομίζω καταχωνιασμένα θέματα στο πίσω μέρος του μυαλού. Η προσκόλληση ορισμένων χωρών ενάντια στην καλλιέργεια της ελευθερίας, αποτελεί πάντα ένα αγκάθι που συντηρεί τη σύγχυση. Ο άνθρωπος είναι κοινωνικό ον. Μια απ' τις βασικές του ανάγκες είναι να ανήκει κάπου! Έτσι και σε εμένα, μπλέκεται η φαντασία πολλές φορές για να απορρυθμίσει τα πάντα. Είναι πολύ σημαντικό ωστόσο, να αποφύγω την υπέρμετρη σπατάλη ενέργειας. Ο χαρακτήρας γραφής και η ανθρώπινη συμπεριφορά με την οποία εκφράζεται η προσωπικότητα μου, είναι απόρροια της αλληλεπίδρασης τριών βασικών παραγόντων. Του βιολογικού, του κοινωνικού και του ψυχικού. 

Μιλήστε μας για το βιβλίο σας. Ποια μηνύματα θέλετε να περάσετε στον αναγνώστη;

Ο Τζεσεό ( Αλληγορικός αναγραμματισμός του Τζέσε Όουεν- έγχρωμου ολυμπιονίκη το 1936 στο Βερολίνο επί Χίτλερ) εκφράζει την ατομική ελευθερία ως προϋπόθεση κοινωνικής αλλαγής. Το μυθιστόρημα μου ασχολείται με τα διάφορα είδη προσαρμογής στο περιβάλλον που ζει ο καθένας μας. Κυρίως επικεντρώνεται στα είδη ενσυναίσθησης! Περνάει μηνύματα για την εσωτερίκευση των κοινωνικών κανόνων και για τις συνέπειες που έχει μια δράση καθώς αυτή εξελίσσεται από προσωπική σε κοινωνική. Υπάρχουν θέματα με νέους κοινωνικούς ρόλους που προσδίδουν ελαττωματικές ταυτότητες στο άτομο. Προσδιορίζουν και καθορίζουν τη συμπεριφορά του. Πολλά άτομα εσωτερικεύοντας τους κοινωνικούς κανόνες, εσωτερικεύουν ταυτόχρονα και μια αρνητική πρόσληψη του εαυτού τους απ τους άλλους, με την έννοια ότι κρατάνε μια αναπαράσταση και, παροτρύνονται στην υιοθέτηση διάφορων ρόλων. Έτσι γίνεται, έτσι λέγεται, έτσι πρέπει. Είναι δυνατόν εσείς να αποτελέσετε εξαίρεση; Τα πρόσωπα στο μυθιστόρημα συγκρούονται διαρκώς με τον γενικότερο αυτό «πανικό προς τα εμπρός».

Έχετε συγκινηθεί με ένα βιβλίο που έχετε διαβάσει;

Ωραία ερώτηση! Είναι αυτονόητο για όσους διαβάζουν να έχουν επηρεαστεί, να έχουν συγκινηθεί και, γιατί όχι, να έχουν κλάψει διαβάζοντας. Τι να πρωτοθυμηθώ; Θα μπορούσα να μιλάω με τις ώρες για βιβλία που με συγκίνησαν σε μικρό ή μεγάλο βαθμό. Καλύτερα όμως να αναφέρω ορισμένα τέτοια έργα. Θυμάμαι το "Πάουλα" της Ιζαμπέλ Αλιέντε που η μάνα έγραφε για την κόρη που έπεσε σε κώμα με σκοπό να τα διαβάσει αργότερα αφού αναρρώσει. "Τα Παλιά ασήμια" της Μαίρης Κόντζογλου για τις αλησμόνητες πατρίδες ή τους αλησμόνητους έρωτες. Του Θοδωρή Παπαθεοδώρου η τετραλογία για τον εμφύλιο. Μεγάλη συγκίνηση αποπνέουν επίσης τα έργα πάμπολλων ποιητών όπως του Παλαμά, του Σεφέρη, του Καβάφη, του Ελύτη του Καρυωτάκη και τόσων πολλών άλλων. Μια και μιλάμε όμως για μυθιστορήματα θα θελα να αναφέρω "το σημάδι του Κάιν" της Ελένης Κεκροπούλου όπως και του Γιώργου Πολυράκη, το "Υπόσχομαι να μην ξεχάσω" που αναφέρεται στη γενοκτονία των Αρμενίων. Χμ! Θα μπορούσα να σας αναφέρω και πολλά άλλα βιβλία που με συγκίνησαν γιατί δεν θέλω να αδικήσω κάποιον. Ίσως μια άλλη φορά!

Ποια είναι η αγαπημένη σας φράση;

Επιτρέψτε μου να αρκεστώ σε μία. «Κάθε ανθρώπινη συμπεριφορά διδάσκεται!»

Ετοιμάζεται κάποιο καινούργιο έργο;

Το μυθιστόρημα μου με τον τίτλο Τζεσεό εκδόθηκε στο μήνα που διανύουμε τώρα. Οπότε, προτεραιότητα για εμένα έχει πλέον το διάβασμα άλλων βιβλίων.